sevgili okur,
burada, "anna karenina" denilerek söylenmek istenen, tolstoy'un turgenyev'e ait "bütün aile yazlıkta toplanmıştı" cümlesini okuduktan sonra "bu cümle bir romana başlamak için iyi bir sebep" diyerek, "bütün mutlu aileler birbirine benzer, ama mutsuz olanların sebepleri farklı farklıdır," cümlesi ile başladığı büyük roman değildir.
belki de don kişot'la birlikte gelmiş geçmiş en büyük roman kahramanı* olan anna karenina'nın bizzat kendisidir.
yaşayıp giden, yoğun inançlarının etkisiyle bomboş bir hayatı olduğunu fark edemeyen, petersburg garında karşılaştığı vronski'den etkilenerek kalbinin ihmal edilmiş yerlerini farkeden anna karenina.
dönem sosyetesinin gizlice yaşasa kolaylıkla onaylayacağı ilişkisini, gizlice yaşamayı kendine yakıştıramadığı için açıkca yaşayan ve bu yüzden bulunduğu çevreden dışlanan anna karenina.
aşkı yüzünden hayatta en çok sevdiği varlığı, oğlunu bırakmayı göze alan anna karenina.
tanrıyazar tolstoy'un ahlaki değerlerine ters düşmesine, onu yazarken günah işlediğini düşünmesine rağmen kalemine söz geçiremediği, sonunda onu tren raylarına iterek intikam** aldığı anna karenina.
aşkı ve tutkuları yüzünden ait olduğu çevreden dışlanan, en sevdiği iki varlıktan biri olan oğlunu yitiren, artık genç ve güzel olmadığını düşünerek tren rayları üzerinde hayatına son veren, yengesi dolly'nin sözleriyle, "ruhu tertemiz, aydınlık" bir kadın olan anna karenina'ya hayat veren tolstoy da bir tren istasyonunda yapayalnız ölür.
bu belki de hayatın intikamıdır.
*
sinema perdesinde ise greta garbo, anna karenina'yı iki defa canlandırır. ilki amerikalı izleyiler için mutlu sonla biten bir serbest uyarlamadır. onu anna rolünde asıl ölümsüz kılan ve eleştirmenlerin de sevdiğiyse ikincisidir.
şimdilik son anna kareninaise sophie marceau.
bense gone with the wind'ın scarlett'i vivien leigh'i içimdeki anna karenina'ya daha yakın bulurum.
*
son söz yerine; anna karenina: o, aşık olduğum roman kahramanlarının ilki.
*: benim listemde 'zamanımızın bir kahramanı' peçorin de vardır.
**: bana kalırsa tolstoy intikam almayı daha önce de düşünmüştü; artık güzel olmadığını düşünmeye başlayan anna'nın kolayca başlattığı kıskançlık kavgalarının birinde vronski aklından, "tanrım, yine sevgiden konuşmaya başlayacak," diye geçiriyordu.
bu sahne aklıma, aşkın kişiye en fazla acı verdiği anı getirir: sürekli büyüyen, çoğalan, artan aşkın artık büyümekten, çoğalmaktan, artmaktan vazgeçtiği yani durduğu an. azalmaya başladığı ya da bittiği an değil durduğu an. insan aslında en çok acıyı o zaman çekiyor ve aşk bittiğinde geriye çekilecek bir acı kalmıyor.
burada, "anna karenina" denilerek söylenmek istenen, tolstoy'un turgenyev'e ait "bütün aile yazlıkta toplanmıştı" cümlesini okuduktan sonra "bu cümle bir romana başlamak için iyi bir sebep" diyerek, "bütün mutlu aileler birbirine benzer, ama mutsuz olanların sebepleri farklı farklıdır," cümlesi ile başladığı büyük roman değildir.
belki de don kişot'la birlikte gelmiş geçmiş en büyük roman kahramanı* olan anna karenina'nın bizzat kendisidir.
yaşayıp giden, yoğun inançlarının etkisiyle bomboş bir hayatı olduğunu fark edemeyen, petersburg garında karşılaştığı vronski'den etkilenerek kalbinin ihmal edilmiş yerlerini farkeden anna karenina.
dönem sosyetesinin gizlice yaşasa kolaylıkla onaylayacağı ilişkisini, gizlice yaşamayı kendine yakıştıramadığı için açıkca yaşayan ve bu yüzden bulunduğu çevreden dışlanan anna karenina.
aşkı yüzünden hayatta en çok sevdiği varlığı, oğlunu bırakmayı göze alan anna karenina.
tanrıyazar tolstoy'un ahlaki değerlerine ters düşmesine, onu yazarken günah işlediğini düşünmesine rağmen kalemine söz geçiremediği, sonunda onu tren raylarına iterek intikam** aldığı anna karenina.
aşkı ve tutkuları yüzünden ait olduğu çevreden dışlanan, en sevdiği iki varlıktan biri olan oğlunu yitiren, artık genç ve güzel olmadığını düşünerek tren rayları üzerinde hayatına son veren, yengesi dolly'nin sözleriyle, "ruhu tertemiz, aydınlık" bir kadın olan anna karenina'ya hayat veren tolstoy da bir tren istasyonunda yapayalnız ölür.
bu belki de hayatın intikamıdır.
*
sinema perdesinde ise greta garbo, anna karenina'yı iki defa canlandırır. ilki amerikalı izleyiler için mutlu sonla biten bir serbest uyarlamadır. onu anna rolünde asıl ölümsüz kılan ve eleştirmenlerin de sevdiğiyse ikincisidir.
şimdilik son anna kareninaise sophie marceau.
bense gone with the wind'ın scarlett'i vivien leigh'i içimdeki anna karenina'ya daha yakın bulurum.
*
son söz yerine; anna karenina: o, aşık olduğum roman kahramanlarının ilki.
*: benim listemde 'zamanımızın bir kahramanı' peçorin de vardır.
**: bana kalırsa tolstoy intikam almayı daha önce de düşünmüştü; artık güzel olmadığını düşünmeye başlayan anna'nın kolayca başlattığı kıskançlık kavgalarının birinde vronski aklından, "tanrım, yine sevgiden konuşmaya başlayacak," diye geçiriyordu.
bu sahne aklıma, aşkın kişiye en fazla acı verdiği anı getirir: sürekli büyüyen, çoğalan, artan aşkın artık büyümekten, çoğalmaktan, artmaktan vazgeçtiği yani durduğu an. azalmaya başladığı ya da bittiği an değil durduğu an. insan aslında en çok acıyı o zaman çekiyor ve aşk bittiğinde geriye çekilecek bir acı kalmıyor.
4 yorum:
Nastasya Filipovna'yla birlikte kalbimi kaptırdığım iki kadından biri olan Anna Karenina'ya sizin de aşık olduğunuzu öğrendiğimde bir şeyler yapmalıyım diye düşündüm. Sonunda kararımı verdim, sizi düelloya davet edecektim sevgili rakibim verbum non facta. Sonrasında biraz sakinleşip yazınızı bitirdiğimde sizin bir Peçorin hayranı olduğunuzu öğrendim. Hayır, aşık olduğum kadına aşık olsa da bir "Peçorinsever"e silah çekemezdim.
Madem düello olmayacak aramızda, o halde iyi olan kazansın diyelim. Bakalım hangimiz kavuşacak Anna Karenin'ya. Yalnız aklınızda bulunsun, sizden bir adım öndeyim çünkü evim tren yoluna çok yakındır.
düelloya gerek yok. tren yoluna da...
muhafazakar bir muhayyileye rağmen kaypak bir kalbim var sanırım. anna ilk aşkımdı ama 'küskün omuzlu terkedişler' de yer buldu kendine.
onu fransız teğmenin kadını için terkettim. sarah... ama masumum, çünkü kayıtsız kalamadım.
yeniden okurken anlıyorum ki peçorin' in yanına giovanni drago' yu yazmamak eksik olmuş.
minik bir not (ki bunu bilerek ve isteyerek, kıskanın diye yazıyorum): zamanımızın bir kahramanı adlı kitabın türkçedeki bütün baskıları vardır bende. :)
şimdi işler karışıyor. kayıtsız kalamayışınızı elbette çok iyi anlıyorum fakat Sarah benimdir. aşık olduğum ilk ve son kadın olarak kendisi üzerinde o talep edilemeyecek hakkı ben talep ediyorum.
sarah sizindir. benden daha çok sizin hakettiğinize eminim.
çünkü, onu da terketti bu adam. bir başka 'anna' için. cebelitarık denizcisi' nin anna' sı.
ardından başka kahramanlar, başka kadınlar sevdi. onları da.
Yorum Gönder