kelimelerle çektiğim bir fotoğraf ya da blogta verdiğim isimle, yani bir enstantane ile başlayalım söze: "adam sırt üstü yatmış, başını park kanepesinin solunda oturan kadının dizine koymuştu."
gözlerinizin önünde beliren fotoğrafa son bir defa daha bakın şimdi. çünkü, onu orada bırakıp türkçe sözlüklerden herhangi birine gideceğiz. bir sözcüğe...
uyluk: kalçadan dize kadar olan bacak bölümü (tdk, güncel türkçe sözlük)
adam aslında başını kadının uyluğuna koymuştu değil mi? dürüst olmak gerekirse dizine koyması da mümkün değil. üstelik bunu yapsa bile diz hiç de konforlu sayılmaz. yastık olamayacak kadar sert çünkü.
peki biz yazarken ya da anlatırken neden 'uyluk' değil de 'diz' diyoruz?
sebep basit: estetik. çünkü 'uyluk' çirkin bir kelime. sadece fonetik olarak değil, his olarak da berbat. öyle ki, sadece türkçede değil başka dillerde de erkekler başını sevgilisinin 'diz'ine koyuyor.
o yüzden, benim kahramanlarım sevdikleri kadının kucağına koyarlar başlarını. buraya konuk olmuş yaklaşık bin altı yüz yazıda bir defa bile kullanılmamış "uyluk" sözcüğü.
hatta yıllar önce yazdığım bir öyküde, erkek kahramanın en beğendiği tipi anlatmak için, "uylukları spor yaptığını söyleyen" tarzı bir ifade kullanmıştım. 'uyluk' beni o kadar rahatsız etti ki, başka bir çözüm bulmam gerekti: "bacağın dizden başlayıp kalçaya kadar hiç bitmeyecekmiş gibi uzanan kısmı... ön ya da arkadan görünüşü değil, yandan, sanki bir atın adım atışını hatırlatan görüntüsü"...
fark ettiniz mi bilmem? 'uyluk' kelimesinin bu metindeki tekrarı bile rahatsızlık verici. çünkü çirkin bir kelime.
tıpkı, hıyar gibi. o da kesinlikle rahatsızlık veriyor, kesinlikle çirkin. galiba bu yüzden insanlar salatalık demeyi tercih ediyor. bu durumu sarakaya alan -alın size çirkin bir kelime daha- bir yazı bile yazmıştım.
oysa barış manço ne güzel söylüyor:
gözlerinizin önünde beliren fotoğrafa son bir defa daha bakın şimdi. çünkü, onu orada bırakıp türkçe sözlüklerden herhangi birine gideceğiz. bir sözcüğe...
uyluk: kalçadan dize kadar olan bacak bölümü (tdk, güncel türkçe sözlük)
adam aslında başını kadının uyluğuna koymuştu değil mi? dürüst olmak gerekirse dizine koyması da mümkün değil. üstelik bunu yapsa bile diz hiç de konforlu sayılmaz. yastık olamayacak kadar sert çünkü.
peki biz yazarken ya da anlatırken neden 'uyluk' değil de 'diz' diyoruz?
sebep basit: estetik. çünkü 'uyluk' çirkin bir kelime. sadece fonetik olarak değil, his olarak da berbat. öyle ki, sadece türkçede değil başka dillerde de erkekler başını sevgilisinin 'diz'ine koyuyor.
o yüzden, benim kahramanlarım sevdikleri kadının kucağına koyarlar başlarını. buraya konuk olmuş yaklaşık bin altı yüz yazıda bir defa bile kullanılmamış "uyluk" sözcüğü.
hatta yıllar önce yazdığım bir öyküde, erkek kahramanın en beğendiği tipi anlatmak için, "uylukları spor yaptığını söyleyen" tarzı bir ifade kullanmıştım. 'uyluk' beni o kadar rahatsız etti ki, başka bir çözüm bulmam gerekti: "bacağın dizden başlayıp kalçaya kadar hiç bitmeyecekmiş gibi uzanan kısmı... ön ya da arkadan görünüşü değil, yandan, sanki bir atın adım atışını hatırlatan görüntüsü"...
fark ettiniz mi bilmem? 'uyluk' kelimesinin bu metindeki tekrarı bile rahatsızlık verici. çünkü çirkin bir kelime.
tıpkı, hıyar gibi. o da kesinlikle rahatsızlık veriyor, kesinlikle çirkin. galiba bu yüzden insanlar salatalık demeyi tercih ediyor. bu durumu sarakaya alan -alın size çirkin bir kelime daha- bir yazı bile yazmıştım.
oysa barış manço ne güzel söylüyor:
"sözüm meclisten dışarı dostlar bugünlerde kendimi hıyar gibi hissediyorumyoksa, ben de isterdim sevgilimin kucağına başımı koymayı.
hani dilim dilim doğrasalar beni
marmara, ege, karadeniz
ve hatta akdeniz cacık olur diyorum"
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder