fransızca bir sözcük olan flâneur, 'aylak', 'avare', 'boş gezen' veya 'işsiz' anlamında kullanılmaktadır. bu kavram, walter benjamin’in kapitalizmin yükseliş çağında lirik bir şair adlı çalışmasında charles baudelaire için 'flâneur' yakıştırmasını yapmasından bu yana "kentlerde aylak aylak gezen hüzünlü aydın tipi için kullanılan bir adlandırma" olagelmiştir.
benjamin bu çalışmasında, poe’nun kalabalıkların adamı adlı öyküsü ile baudelaire’in 'flâneur'lüğü arasında paralellikler kurar. pasajlar'ın merkezine de bu kavramı koyan walter benjamin, baudelaire üzerine yaptığı çözümlemelerde 'flâneur'ü sık sık kullanılır. şehirde ve kalabalıklar arasında gezen 'flâneur'ler, herhangi bir iş yapmaz, büyük mekânlarda, cadde ve sokaklarda amaçsızca bulunur, yaya gezerken düşünce üretir. başka bir deyişle kent, 'flâneur'lar için gezilecek fiziksel bir uzamdır.
benjamin’in eserlerini türkçeye çeviren ahmet cemal de bu kavram hakkında şöyle der: "fransızcada avare gezen anlamını taşıyan bu sözcük, walter benjamin için temel kavram niteliğindedir ve yaya dolaşırken, aynı zamanda çevre izlenimleriyle düşünce üreten kişi anlamında kullanmıştır."
tıpkı sait faik öykülerinde, istanbul’u aylak aylak dolaşan ve aynı zamanda hayaller kuran, düşünce üreten kahramanlar gibi.
benjamin bu çalışmasında, poe’nun kalabalıkların adamı adlı öyküsü ile baudelaire’in 'flâneur'lüğü arasında paralellikler kurar. pasajlar'ın merkezine de bu kavramı koyan walter benjamin, baudelaire üzerine yaptığı çözümlemelerde 'flâneur'ü sık sık kullanılır. şehirde ve kalabalıklar arasında gezen 'flâneur'ler, herhangi bir iş yapmaz, büyük mekânlarda, cadde ve sokaklarda amaçsızca bulunur, yaya gezerken düşünce üretir. başka bir deyişle kent, 'flâneur'lar için gezilecek fiziksel bir uzamdır.
benjamin’in eserlerini türkçeye çeviren ahmet cemal de bu kavram hakkında şöyle der: "fransızcada avare gezen anlamını taşıyan bu sözcük, walter benjamin için temel kavram niteliğindedir ve yaya dolaşırken, aynı zamanda çevre izlenimleriyle düşünce üreten kişi anlamında kullanmıştır."
tıpkı sait faik öykülerinde, istanbul’u aylak aylak dolaşan ve aynı zamanda hayaller kuran, düşünce üreten kahramanlar gibi.
4 yorum:
Bu sözcüğe yıllar önce Enis Baturun Acı Bilgi kitabında rastlamıştım.son
yıllarda moda bile oldu. kulağa da hoş geliyor. bir de dişi versiyonu
flanöz de var bilirsin, tam benlik. Lauren Elkin Flanöz'ü de
tavsiye ederim. ( biliyorum, ne haddime ama :)
evet, son dönemin moda sözcüklerinden kendileri. 'flâneur' denilince benim aklıma ilk gelen flanör düşünce adlı kitap oluyor. tanımın tam karşılığı olmasa da, ulysses, kara kitap'ta galib'in arayışı, vesikalı yarim'de sabiha'nın yürüyüşleri, iş için olsa da o gün için bir şemsiye'de frankfurt sokaklarını dolaşan ayakkkabı denetleyicisi ve elbette sait faik ve öykülerindeki anlatıcılar peşi sıra geliyor.
flanöz'ü ilk defa duydum. kitap adı olarak hoş. ama gerek olmadığını 'flâneur'ün erkek kadın fark etmeksizin kuşatıcı olduğunu düşünüyorum.
tavsiyenizi aldım, kabul ettim :)
giderek gezi rehberine dönüşen blogunuz ve bazan rast geldiğim instagram hesabınızdan üç kişilik flâneur ekibiniz olduğunu biliyorum. "flanöz" olmak da size yakışır, eminim.
epeydir olmayı hayal ettiğim diyerek susayım...
hayaliniz bir an önce gerçek olsun diye dua edeceğim.
Yorum Gönder