dostoyevski ve kasım

kasım gelip geçti. tıpkı, şu geldi de geçti hayatlarımız gibi.

kasım ki, karşısında, "dostoyevski okunmadan geçilemeyen günler" yazar bazı sözlüklerde. hemen yanındaki boşluğa düşülmüş bir notla beraber: "kasım günleri ne kadarcıktır ki zaten."

*

annemin, bin dokuz yüz seksen eylülünde bir akşam üzeri, güneş berlinli evlerin çatılarını tutuşturmaya başlarken trenden inişini hilal'e anlattığımda, "tıpkı dostoyevski kahramanları gibi," demişti. peşi sıra, "dosto ne? o da kim? dostoyevski mi?" benzeri sorularla cehaletim ortalığa saçılmasın diye de üzerinden hiçbir zaman eksik olmayan zarafetiyle devam etti: "on dokuzuncu yüzyılda yaşamış bir rus yazar. hatta en sevdiğim yazardır. yazdıklarıyla insana ayna tutar. insan ruhunu onun aynasında seyretmeye bayılırım. kahramanları, bir seferden zaferle dönseler bile o zaferi ne yapacağını bilemeyen, her şeylerini kaybettikleri anlarda ise yaslanacak bir gurur sebebi inşa ederek ayakta duran insanlardır."